Św. Mikołaj urodził się prawdopodobnie w bogatej rodzinie zamieszkałej w Patarze w Lycji (prowincja Azji Mniejszej) około 270 roku. Od młodości wyróżniał się wielką pobożnością i pragnieniem niesienia pomocy ludziom biednym. Po śmierci rodziców cały majątek przeznaczył na biednych. W dyskretny sposób rozdawał prezenty – pozostawiał je pod drzwiami lub wrzucał przez okno. W zamian nie oczekiwał nawet dobrego słowa, ale wieść o jego szlachetnych uczynkach rozeszła się po świecie. Wybrany na biskupa Miry podbił serca wiernych nie tylko posługą pasterską, lecz także troską o ich potrzeby materialne. Po długich latach rządów jako biskup Miry, zmarł 6 grudnia 345-352 r. (dokładny rok śmierci nie jest znany).

W związku ze szczodrością św. Mikołaja jego postać kojarzona jest przede wszystkim z przynoszeniem prezentów. O zwyczaju obdarowywania dzieci pisał ks. Mikołaj Frączkiewicz w katechizmie „Delicye dziecinne” (1746): Rodzice na oną pamiątkę szczodrobliwości świętego Mikołaja, że w nocy ubogiemu szlachcicowi na posag trzech córek złoto oknem wrzuci, zwykli, co rok na wigilię święta jego dla zachęcania nabożeństwa dziatkom swoim śpiącym różne podarunki zawięzować i podrzucać, powiadając na to, że im to św. Mikołaj przyniósł, ale rozkazał: żebyście paciorek nabożnie rano i wieczór mówili, rodziców słuchali.

Do dnia dzisiejszego w wielu rodzinach zachowana została tradycja podkładania pod poduszki najbliższych nocą z 5 na 6 grudnia skromnych upominków. Na to radosne święto każdy – i mały i duży – czeka cały rok z niecierpliwością.